Μέρα Μαγιού…

1η Μάη . Είναι απεργία και όχι αργία

1η Μάη: Αργία ή Απεργία;
Φορτωμένη από το βάρος των υποχρεώσεων και της κούρασής σου (δουλειά μέσα κι έξω απ’ το σπίτι, οικογένεια, παιδιά, φροντίδες, ευθύνες), σκοτισμένη από τα τόσα άλυτα προβλήματά σου (ανεργία, απληρωσιά, ακρίβεια, χαράτσια, χρέη, εφορία), ίσως περιμένεις την «Αργία» της Πρωτομαγιάς για «να πιάσεις το Μάη», αποδιώχνοντας έτσι πρόσκαιρα τις έγνοιες σου και ξεφεύγοντας έστω για λίγο από τη ρουτίνα της καθημερινής ζωής που «κάποιοι» σου την έχουν κάνει κόλαση… Αυτοί οι «κάποιοι» φροντίζουν να μη μάθεις ποτέ τι πραγματικά σημαίνει για σένα η Πρωτομαγιά!

Η Πρωτομαγιά των λουλουδιών έχει σχέση με τα Ανθεστήρια. Οι αρχαίοι έλληνες γιόρταζαν τον ερχομό της άνοιξης και το άνοιγμα των λουλουδιών. Οι γιορτές αυτές συμβόλιζαν την αναγέννηση της φύσης. Αυτή είναι η Πρωτομαγιά που θέλουν να ξέρεις. Αυτή την Πρωτομαγιά θέλουν κυρίως να θυμάσαι.

Όμως ο 19ος αιώνας σημάδεψε την Πρωτομαγιά
μ’ ένα γεγονός – σταθμό στην ιστορία του παγκόσμιου εργατικού κινήματος.

Το 1886, οι Αμερικανοί εργάτες στο Σικάγο,
που ήταν το μεγαλύτερο τότε βιομηχανικό κέντρο των ΗΠΑ,
κατέβηκαν σε απεργία,
διεκδικώντας 8ωρη δουλειά,
ενώ μέχρι τότε η εργάσιμη μέρα διαρκούσε 10, 11 ή και 14 ώρες!

Στην απεργία του 1886, σχεδόν 340.000 εργάτες διαδήλωναν σε όλη τη χώρα! 190.000 απεργούσαν! Μόνο στο Σικάγο οι απεργοί ήταν 80.000! Εξάλλου, ο συνδικαλισμός δεν ήταν μόνο ανδρική υπόθεση. Η Λούσι Πάρσονς, γυναίκα ενός από τους συνδικαλιστές ηγέτες της απεργίας του 1886, ερχόταν η ίδια σε επαφή με ράφτρες που ήθελαν να οργανωθούν. Το πρώτο γυναικείο εργατικό σωματείο είχε ιδρυθεί το 1844, από τις εργάτριες της βαμβακοβιομηχανίας Lowell στη Μασαχουσέτη. Η έντονη δραστηριότητά του είχε σαν αποτέλεσμα τις πρώτες μεταρρυθμίσεις στις συνθήκες εργασίας στην κλωστοϋφαντουργία. Υπήρχαν ήδη σωματεία στους κλάδους των καπνεργατριών, των ραφτρών, των τυπογράφων, των μοδιστρών και των εργαζόμενων σε πλυντήρια που δημιουργήθηκαν στην Αμερική μετά τον εμφύλιο πόλεμο.
Στις 8 Μάρτη 1857 είχαν γίνει οι μεγάλες απεργιακές διαδηλώσεις της Νέας Υόρκης,
όταν οι υφάντρες και οι ράφτρες όρθωσαν το ανάστημά τους για να διεκδικήσουν
ίσα μεροκάματα με τους άντρες, λιγότερες ώρες και καλύτερες συνθήκες δουλειάς
Η Πρωτομαγιάτικη απεργία του Σικάγο είχε οδυνηρό τέλος. Παρά την τεράστια επιτυχία των εργατικών κινητοποιήσεων, όπου οι απεργοί συμμετείχαν με τις γυναίκες τους και τα παιδιά τους, ο Τύπος και η αστυνομία προβοκάρισαν και αιματοκύλισαν τους εργάτες. Η υπόθεση κατέληξε στο δικαστήριο με προαποφασισμένες ετυμηγορίες, αφού οι βιομήχανοι είχαν στο πλευρό τους και τους δικαστές. Ωστόσο, παρά τις θανατικές καταδίκες, η φωνή των συνδικαλιστών εργατών, που αψήφησαν το θάνατο και υπερασπίστηκαν περήφανα την εργατική τάξη, έφτασε σε όλη τη χώρα.

Το 1889, το ιδρυτικό συνέδριο της Δεύτερης Σοσιαλιστικής Διεθνούς πήρε την απόφαση να καθιερωθεί η συγκεκριμένη ημερομηνία, ώστε οι εργάτες σε όλες τις χώρες και πόλεις ν’ απευθύνουν ταυτόχρονα προς τις δημόσιες αρχές το αίτημα για 8ωρη εργάσιμη ημέρα, αρχίζοντας από την Πρωτομαγιά του 1890.
• Το 1890 η Ελεονόρα Μαρξ – Άβελινγκ κατόρθωσε να πείσει τους εργάτες στο Λονδίνο να τιμήσουν την επέτειο της ιστορικής Πρωτομαγιάς του 1886, όπως είχε αποφασιστεί στο Παρίσι τον προηγούμενο χρόνο.

• Στη δεύτερη Πρωτομαγιά (1891), οι δήμιοι της εργατικής τάξης αιματοκύλισαν τους απεργούς υφαντουργούς στο Φουρμί της Βόρειας Γαλλίας. Ο δήμαρχος και ο πρόεδρος της Ένωσης Βιομηχάνων, αδίστακτοι προκειμένου να διαφυλάξουν εξουσία και κέρδη, είχαν ανάμειξη στην παρουσία του στρατού. Μια εικοσάχρονη νεαρή κοπέλα (η Μαρί Μπολντό) βάδιζε επικεφαλής της πορείας, κρατώντας ένα κλαδί λευκάνθεμα. Ο πυροβολισμός την πέτυχε στο πρόσωπο και σκόρπισε τα πυρόξανθα μαλλιά της… Ανάμεσα στους 9 νεκρούς και τους 70 τραυματίες ήταν πολλές κοπέλες και παιδιά.

Στην Ελλάδα, η πρώτη Πρωτομαγιά γιορτάστηκε το 1893
με πρωτοβουλία του Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου του Σταύρου Καλλέργη.
Εκτός από τη διεκδίκηση του 8ωρου, στα αιτήματα περιλαμβάνονταν η Κυριακή αργία και η χορήγηση σύνταξης λόγω εργατικού ατυχήματος στους παθόντες και τις οικογένειές τους.

• Ο Μάης του 1936 σφραγίστηκε από τις απεργιακές κινητοποιήσεις των καπνεργατών της Θεσσαλονίκης. Τις τελευταίες μέρες του Απρίλη ξεκινά μεγάλη απεργία 12.000 περίπου καπνεργατών με αιτήματα την αύξηση του μεροκάματου, τη βελτίωση των καταλυμάτων, σύνταξη στους φυματικούς, βοηθήματα στους ανέργους… Στις 4 του Μάη η αστυνομία επιτίθεται σε απεργούς. Τραυματίζεται σοβαρά η εργάτρια Σοφία Κωνσταντινίδου. Στις 9 του Μάη αρχίζει η μεγαλύτερη εργατική απεργία που γνώρισε η Θεσσαλονίκη (30.000 απεργοί). Οι χωροφύλακες χτυπούν. Σκοτώνονται 9 διαδηλωτές. Ανάμεσά τους η Αναστασία Καρανικόλα.
Μέρα μαγιού…
Η χαροκαμένη μάνα του Τάσου Τούση, που θρηνεί πάνω από το νεκρό γιο της,
γίνεται η έμπνευση για την ποιητική σύνθεση του Γιάννη Ρίτσου «Επιτάφιος».

• Την Πρωτομαγιά του 1944 γράφτηκε μια από τις πιο αιματοβαμμένες, αλλά και πιο ένδοξες σελίδες της νεότερης ιστορίας του ελληνικού λαού. Οι κατοχικές δυνάμεις, ως αντίποινα για την εξόντωση ενός Γερμανού στρατηγού και του επιτελείου του από την Αντίσταση, εκτέλεσαν στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής 200 κομμουνιστές, από το στρατόπεδο του Χαϊδαρίου. Έπεσαν όλοι φωνάζοντας: Ζήτω η Ελλάδα! Ζήτω η Λευτεριά! Στις 3 του Μάη πήραν για εκτέλεση τις 5 πρώτες γυναίκες.

Εσύ γυναίκα του καθημερινού μόχθου, της φάμπρικας, του χωραφιού, του μικρομάγαζου, του θρανίου και του γραφείου, σε όποια φυλή κι αν ανήκεις, τώρα ξέρεις ότι η Πρωτομαγιά δεν μπορεί να είναι ούτε Αργία ούτε μέρα των λουλουδιών!
Για σένα υπάρχει μόνο η λύση του καθημερινού, οργανωμένου και συλλογικού αγώνα ενάντια στο σύστημα που σε καταδυναστεύει. Πάλεψε ενάντια σε αυτούς που κερδίζουν από τον ιδρώτα σου και νέμονται τον πλούτο που εσύ παράγεις χωρίς να τους ανήκει. Η Πρωτομαγιά είναι μέρα Απεργίας, μέρα των Εργατών και των Εργατριών!

Η μέρα της Πρωτομαγιάς δεν είναι «γιορτασμός», αλλά μέρα αγωνιστικής διεκδίκησης και δεν μπορεί να αλλάζει κατά τα κέφια των μεγαλεμπόρων, για να μη μειωθούν τα κέρδη τους! Την Πρωτομαγιά τα λουλούδια «γιορτάζουν» στολίζοντας τη δόξα των εργατών. Είναι τα λευκάνθεμα της Μαρί Μπολντό, τα άνθη που έραιναν τους διαδηλωτές της Θεσσαλονίκης, τ’ αγριολούλουδα που μάζεψε ο λαός για τους 200 της Καισαριανής. Η αναγέννηση της φύσης δε γίνεται παρά να συμβαδίζει με την αναγέννηση της κοινωνίας! Όσο υπάρχει εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, το λουλούδι του νέου κόσμου δεν πρόκειται ν’ ανθίσει. Αν δεν αλλάξει χέρια η εξουσία, ώστε όσοι δουλεύουν να νέμονται τον πλούτο που παράγουν, η φύση θα νοσεί και η κοινωνία θα μαραίνεται. Όμως οι στιβαροί εργατικοί-λαϊκοί αγώνες που έρχονται θ’ αποτρέψουν αυτό το μαρασμό, προοιωνίζοντας ένα ανθισμένο μέλλον…